donderdag, juni 08, 2006

Kennis bestaat uit gewoontes

Kennis bestaat uit handelingspredisposties, 'gewoontes': interacties
waarvan we gewoon zijn dat de handeling, de intentie van de handeling en
het resultaat van de handeling (min of meer) met elkaar overeenkomen.
Dit is kennis waarop 'begrijpen' ook letterlijk van toepassing is.

Dit menselijk handelen is uitgebreid met symbolische interactie (een
soort handel in metahandeling, ook wel bekend als manipulatie), waardoor
de handelingen niet uitgevoerd hoeven te worden, en kennis als
symbolische interactie kan worden uitgewisseld. En opgeslagen. Handig,
maar hierdoor is de correspondentie tussen de (symbolische) handeling,
de concrete (in termen van een concreet gevoel) intentie van de
handeling en het concrete resultaat verdwenen, met ander woorden: er
ontstonden problemen met waarheids(be)vinding. De oplossing van Lewis
Carroll: 'wat ik drie keer zeg is waar', lijkt voor velen een
acceptabele oplossing, zeker wanneer dit gepaard gaat met enige
psychische of fysieke aandrang (technologiese dominatie).

Een bijkomend probleem - en ik vermoed dat daarin de transformatie zit
die ons te wachten staat - is dat de (symbolische) handelingsdispostie
is ontstaan dat er een verschil is tussen de symbolische
handelingsdispositie (immatriële geest) en fysieke handelingsdispositie
(matrieel lichaam). Omdat dit een symbolische handelingsdispositie is,
is er geen concrete waarheidsbevinding mogelijk.

Er is geen concreet experiment mogelijk om aan te tonen dat er een geest
los van het lichaam bestaat - hoewel dat wel concreet zo voelt. Dat dit
ook inhoudt dat de stelling dat geest en lichaam één zijn NIET verworpen
kan worden, wordt 'gerepareerd' met een double bind: wanneer geest en
lichaam één zijn, 'bestaat' de concrete werkelijkheid niet of is er geen
moraal voor het handelen mogelijk ( 'dan is alles toegestaan'). Dit
wordt in stand gehouden door een zekere sociale aandrang (soa, of
lucifer principe), of anders, de noodzaak om in sociale groepen te
moeten leven - als onhandige aap - maakt handig gebruik van dit
fenomeen. Sterker nog, de symbolische interactie maakt groepen van een
schaal mogelijk, die tot nu toe slechts in de insectenwereld voorkwam.
(Hetgeen een argument zou kunnen zijn - ik zocht er gisteren naar - dat
mieren, termieten of bijen in een symbolische wereld leven, waarin niet
met tekens maar met chemische stoffen of bewegingen wordt
gecommuniceerd, een analoge taal. We hebben dan geluk gehad dat 'ze'
geen mogelijkheid gevonden lijken te hebben om een digitale taal (= met
behulp van betekenisloze tekens) te construeren, zoals wij, want anders
zouden ze helemaal niet meer te stoppen zijn geweest.)

Het lijkt me een noodzakelijk onderdeel van kennisverwer(k)(v)ing,
hetgeen niet meer en niets minder is dan het veranderen van de context
waarin kennis bestaat, om te worstelen.

0 Aanvullingen:

Een reactie posten

<< Home